Gemici Nuru- St. Elmo Ateşi ( St. Elmo's Fire)

St. Elmo Ateşi- Gemici Nuru (St. Elmo’s Fire)

Doğada sık sık rastlanan ışıklı ve sesi duyulabilen elektrik boşalımları için kullanılan deyim. Genellikle fırtınalı havalarda, yükseltisi fazla olan paratoner, rüzgâr gülü, dikme, bumba, tepe, insan saçı, kolu, gemi direkleri ve uçmakta olan uçak gövdelerinde bu tür elektrik boşalımları görülür ki bu boşalım, santimetrede 1000 voltluk bir değere ulaşır. Stormlar sırasında görülür. Bu tür olaylar cismin etrafında Cb bulutu gibi elektriksel değeri yüksek alanlar olduğunda gerçekleşir. Çıkan ateşin rengi, mavi, yeşil, beyaz, veya menekşe rengi olabilir. St. Elmo ateşine bazı yerlerde doğa üstü bir anlam verilir.  Yoğun gök gürültüleri ve yıldırımlar arasında yakın nesneler etrafında görülen mavi-yeşilimsi ateş yada ışık görüntüsüdür. Gök gürültüsündeki yüksek elektriksel potansiyelden kaynaklanan corona deşarjının farklı bir biçimi olarak kabul edilebilir.

Gemici Nuru Sırrı

Osmanlıların “edva-i bahriye” veya “gemici nuru” dedikleri doğa harikası, eski gemicilerce şans ve talih işareti sayılırdı. Kolomb, Macellan gibi denizciler de seferlerinde bu olayı görmüşlerdir. Macellan dünya çevresini dolanırken, gemiler Atlas Okyanusu’nda çok büyük fırtınayla karşılaşır ve çıkan kıvılcımlar yüzünden geminin yandığı sanılır. Bu ışıkların onları koruyan azizler olduğuna inanan mürettebat, ışıklara Aziz Elmo’nun Ateşi ismini verir. Roma İmparatoru Sezar’ın Afrika’daki bir savaşta, gece yarısı çıkan bir dolu fırtınası sırasında askerlerin mızraklarının ucunda ateş topları gördüğü söylenir. Ortaçağ'da gemici nurunun görülmesi bazen korku bazen neşe kaynağı olurdu.

Fırtınalı, rutubetli, elektrik yüklü havalarda gurcataların, direğin ucunda, armanın çeşitli yerlerinde sarı ateş topları şeklinde görülen parlak ışıklardır. Eski denizciler tarafından uğur işareti olduğuna inanılırmış. Uçakların kanat uçlarında da görülen bu olay pilotlarda geçici körlüğe neden olabiliyormuş. Ayrıca minareler, kuleler gibi yapıların sivri uçlarında da bazen görülebiliniyormuş. 15 - 16 yüzyıllarda İtalyan gemiciler gemici nurunun ışığının Hz. İsa'nın bedeninden geldiğine inanıp, "corposanto", "cormazant" gibi isimler vermişler. İskoçya’nın kuzeydoğusundaki balıkçılarsa olayı hala, teyze boyutunda ele alıp "corbie's aunt" adını vermişler. İşin aslı, gemici nuru denilen ışık; fırtınalı, rutubetli, elektrik yüklü yani gök gürültülü, şimşekli havalarda görülebilen bir elektriksel olaydır. Uçakların kanat uçlarında, cami minaresi, kilise kulesi gibi sivri ve yüksek noktalarda da görülebilen bu olay, atmosferdeki akıcı elektriğin ıslak yüzeyden geçmesi sırasında oluşur.

Kaynaklar: Deniz Meteorolojisi( Kpt. Feridun KILIÇ, ekşisözlük, meteoroloji sözlüğü)