İvan Ayvazovski, İstanbul Ziyaretleri ve Nazım Hikmet
İvan Ayvazovski, İstanbul Ziyaretleri ve Nazım Hikmet
Usta şairimiz Sunay Akın’ın “Önce
Çocuklar ve Kadınlar” adlı kitabında Ayvazovski;
“Nazım Hikmet,1962 yılının 19 Nisan
günü Moskova’da yazdığı “ Severmişim Meğer” adlı şiirinde Ayvazovski’nin
denizlerinden şöyle söz eder;
Meğer denizi severmişim,
hem de nasıl
ama Ayvazovski’nin denizleri bir
yana
Şairin; Ermeni asıllı ünlü Rus
ressamı “bir yana” koymasının nedeni, Ayvazovski’nin tablolarında daha çok
fırtınalı denize yer vermesidir. Gemileri yutan dev dalgaların ressamıdır Ayvazovski.
Bu yüzden, devrilen yelken direğine tutunan denizciler, kayalıklara bindirmiş
bir gemi, deniz savaşları ve filikalardaki yaşam kavgası birçok tablosunun ana
konusudur. Resmini yaptığı kentlerin arasına İstanbul’u da katan ressam,felaket anıyla mı anılmalı yalnızca? Elbette hayır. Onun, şapkasını koyduğu
kayalığa dayadığı sol eliyle yüzünü tutmuş bir halde, ufka bakan bir adamı
çizdiği tablosunda oldukça durgun bir deniz vardır. 1880 yılında yapılan bu
tabloda, ay ışığı altındaki bu adam ise Rus şair Puşkin’den başkası değildir. Ayvazovski,
şairin değişik ülkeler görme özlemini de ustalıkla oturtur, Puşkin’in
bakışlarına. Nazım Hikmet’in bu tabloyu, Ayvazovski’nin “sevmem” dediği deniz
resimlerinden ayırdığına şüphem yoktur. Ben ise ressamın en çok 1889’da yaptığı
Dalga adlı tablosunu severim. Bu tabloda,dev dalgaların azgın köpükleri
arasında sulara gömülmekte olan bir geminin direklerinin yanı sıra, alabora
olmamak için direnen bir filikanın içindeki insanlar ve kırılan direğin su
üstünde kalan parçasına tutunan iki denizcinin dramı yansıtılır.”
İvan Ayvazovski (Rusça: Иван Константинович Айвазовский / Ivan
Konstantinovich Ayvazovskiy, Ermenice: Հովհաննես Այվազովսկի
/ Hovhannes Aivazovsky, Hovhannes Ayvazyan), (d. 29 Temmuz 1817; Feodosya - ö. 5 Mayıs 1900 ; Feodosya),
eserlerinin yarıdan fazlasının konusu deniz manzaraları olan Ermeni asıllı
Rus ressamdır.
Konstantinovich
Aivazovsky (Armenian:
Հովհաննես Այվազովսկի – Hovhannes Aivasovsky, originally
Aivazian, Russian : Иван Константинович Айвазовский) July 29, 1817 – May 5, 1900) was a
Russian world-renowned painter
of Armenian
descent living and working in Crimea, most famous for his seascapes,
which constitute more than half of his paintings. Aivazovsky is widely
considered as one of the greatest seascape painters of all times.
Kırım'da bir
Karadeniz liman şehri olan Feodosiya'da Ayvazyan soyadını taşıyan yoksul bir Ermeni
ailesinde dünyaya geldi. Simferopol Lisesi'nde iken resim yeteneğinden ötürü 16
yaşında Çar I. Nikolay'ın emriyle St. Petersburg Akademisi'ne alındı. 1836'da Akademi'den
mezun olduktan sonra devlet tarafından Avrupa'ya gönderildi. Yıllar süren
seyahatleri sırasında birçok ülkede sergiler açıldı, çağın en yetenekli Rus
ressamı olarak ün kazandı.
1844'te Rusya'ya dönüşünde Rus
Donanması'nın resmi ressamlığı görevine atandı. Bu görevi dolayısıyla yaşamı
boyunca çok sayıda deniz ve gemi resmi yaptı.
1845'te geldiği İstanbul'da Sultan Abdülmecit
tarafından Beylerbeyi Sarayı'nda kabul edildi. 1845-1890 arasında İstanbul'a
toplam dört ziyaret yaptı. 1874'teki ziyaretinde Mimarbaşı Sarkis Balyan
'ın Kuruçeşme Adası üzerinde bulunan ikametgâhında bir
ay kadar misafir olarak Sultan Abdülaziz'in Dolmabahçe Sarayı için sipariş ettiği tabloları
hazırladı. 1890'daki son ziyaretinde Sultan II. Abdülhamit'in huzuruna kabul edilerek padişaha iki tablosunu hediye etti.
Beşbinin üzerinde eseri olan
Aivazovski'nin tablolarının büyük bir kısmı St. Petersburg, Moskova ve Erivan
devlet müzelerinde sergilenmektedir. 30 kadar eseri Türkiye'de Dolmabahçe Sarayı, Deniz Müzesi, Askeri Müze, Fener Rum Patrikhanesi ve İstanbul Kumkapı
Ermeni Patrikhanesi'nin koleksiyonlarında bulunmaktadır.
Kaynaklar:
http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0van_Ayvazovski
http://www.sthdeniz.org/book/export/html/160
Sunay Akın, Önce Çocuklar ve Kadınlar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
0 Yorum:
Yorum Gönder
Kaydol: Kayıt Yorumları [Atom]
<< Ana Sayfa