Amatör Denizcilik: S/S KURTULUŞ, NAZİ İŞGALİ ALTINDAKİ KOMŞU YUNANİSTAN’A ERZAK, İLAÇ TAŞIYAN FEDAİ…

S/S KURTULUŞ, NAZİ İŞGALİ ALTINDAKİ KOMŞU YUNANİSTAN’A ERZAK, İLAÇ TAŞIYAN FEDAİ…

SS Kurtuluş was a Turkish cargo ship which became famous for her humanitarian role in carrying food aid during the Great Famine Greece suffered under the Occupation of Greece by Nazi Germany in World War II. She sank on 20 February 1942 in the Sea of Marmara during her fifth voyage from İstanbul, Turkey to Piraeus, Greece.

Το Κουρτουλούς ήταν τουρκικό φορτηγό πλοίο το οποίο κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου χρησιμοποιήθηκε για την μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στον μεγάλο λοιμό στην κατεχόμενη από τις γερμανικές δυνάμεις Ελλάδα. Βυθίστηκε στις 20 Φεβρουαρίου του 1942 στη θάλασσα του Μαρμαρά, κατά τη διάρκεια του πέμπτου ταξιδιού του από την Κωνσταντινούπολη στον Πειραιά.

Onun fotoğrafını ilk kez Kaptan Oktay SÖNMEZ ağabeyin “ANILARDA GEMİLER- UFKUN ÖTESİNDE KAYBOLDULAR” kitabında gördüm. Geminin ilk ismi S/S Euripides, 1883 yılında İngiltere’de, Caird Purdie & Co. , Barrow Tersanesi'nde denize indirilir, Ölçüleri 76,4 m tam boy, 10,6 m en, 6,4 m derinlik, 1741 gros, 994 net ton, buhar makineli,2 silindirli, 900 beygir gücünde. Gemiye 1924 yılında Türk Bayrağı çekilir. Adı ise S/S Teşvikiye. 1934 yılında S/S Kurtuluş ismini alır. Geminin son armatörü ise İstanbul’da mukim Tavilzade Mustafa ve Kardeşleri firması.

S/S Kurtuluş Anadolu Yarımadası’nın kıyılarında yer almış, irili ufaklı ve hemen hepsi o zamanlar fırtınalara karşı korunmasız açık limanlar olan şirin kasabalar, özellikle de Karadeniz-İstanbul arasında ne bulursa taşır, navlun getirir. 1939 da ikinci Dünya savaşı patlar. Avrupa’nın neredeyse yarısı Nazi mezaliminin , Hitler ordularının kaz adımları altındadır. Çok geçmeden bu adımlar Yunanistan’ı da çiğner. Yunanlı yeniden savaşa yenik ve perişan. Gestapo korkusu ve açlık içinde kıvranan komşumuza ilk dostluk eli Anadolu’dan uzanır. 6 Ekim 1941 günü S/S Kurtuluş, tam yük gıda ve tıbbi malzeme ile İstanbul’dan Pire’ye yol verir. Açlık ve hastalığa Hızır gibi yetişen Kurtuluş’u bütün Atina’lılar limana inerek sevinç göz yaşları ile karşılarlar. Seferler birbirini izler. Ne var ki altıncı seferini yaptığı 21 Şubat 1942 gecesi amansız kışın, kar ve tipi ile patlayan bir fırtınanın kurbanı olan S/S Kurtuluş Hayırsızada Kayalıklarında batar. Kurtuluş’un batışından sonra “Tunç”, “Dumlupınar”, “Konya” adlı vapurlar aynı göreve devam eder. İsmi ne olursa olsun, hangi geminin ufukta dumanı gözükse halk “Kurtuluş! Kurtuluş geldi! Diyerek sahile yığılır. Kurtuluş iki halk arasında bir dostluk simgesi olmuş bir gemidir.

Kurtuluş gemisinin fotoğrafına ikinci kez Prof. Dr. Kemal ARI hocanın yazdığı “Türk Ticaret-İ Bahriyesi ve Mübadele Gemileri” adlı kitabın 158. Sayfasında rastladım. Bu eski dosta ait Kaptan Oktay SÖNMEZ ağabeyin kitabında okuduğum ve bu yazının başındaki bilgilere tekrar başvurdum.

İşin ilginç yanı ise 2006 yılında bu geminin belgeseli yapıldığını öğrendim. Film ile ilgili detaylara http://www.sskurtulus.com ulaşılabilir. Filmin yönetmeni Erhan Cerrahoğlu’nun sahibi olduğu medya şirketinin e-posta adresine gemiyle ilgilendiğimi bildiren ve bu belgesele nasıl ulaşabileceğim konusunda bir mesaj gönderdim. Yönetmen Erhan Cerrahoğlu beni telefonumdan arayarak, gemiye olan ilgim için güzel sözler söyledikten sonra, filmin piyasada satılmadığını ancak bir kopyasının bana göndereceğini bildirdi. Ancak bu konuşmanın üzerinden aylar geçti, 2 kere e-posta bir kez de telefonla hatırlatmam da yeterli olmadı. Henüz filmden bir haber yok. Umarım gelecekte bir gün izleme şansımız olur…